REMEDIOS TRADICIONAIS

Introdución: Lucía Bolaño, 4º B de ESO
Debuxo de tomiño: Antía Valbuena, 4º B de ESO

INTRODUCIÓN

Non hai moito, acudir a unha consulta médica resultaba moi caro e, ademais, para moitas enfermidades non se coñecía ningún tratamento. Isto explica a existencia da medicina popular, que recolle o conxunto de tratamentos creados polo pobo para curar as distintas doenzas. Para sandar empregábanse remedios elaborados con compoñentes que se tiñan máis a man, fundamentalmente herbas e plantas, e outros obxectos e produtos, que preparaban e aplicaban persoas que posuían as habilidades e coñecementos necesarios. A aplicación das menciñas adoitaba ir acompañada de recitado de ensalmos, breves poemas aos que se lle atribuían propiedades curativas.

1.- TÉCNICAS MÁIS IMPORTANTES UTILIZADAS HABITUALMENTE NOS REMEDIOS TRADICIONAIS.

Os procedementos máis habituais para extraer os principios activos das plantas son:
a) infusión
b) decocción
c) maceración

INFUSIÓN

As infusións prepáranse botando auga fervendo por riba das plantas cortadas en anacos (secas ou frescas) e deixando repousar o líquido nunha teteira ou recipiente tapado.

DECOCCIÓN

Para preparar unha decocción débense cocer as plantas durante un tempo breve. Con este procedemento extráese máis sustancia do produto, por iso acostuma facerse coas partes máis duras ( raíces e talos) das plantas.

MACERACIÓN

A técnica consiste en deixar repousar ou abrandar os produtos nalgunha sustancia líquida ( aceite, auga, alcohol..).

BAÑOS, INHALACIÓNS E UNGÜENTOS

Cos resultados das coccións e infusións tamén se realizan baños ( para certas infeccións oculares é bo limpar os ollos cun baño de infusión de manzanilla, chamada tamén camomila ou macela) ou inhalacións ( moitas das doenzas pulmonares, poden mellorar cos vapores de cocer determinadas plantas. Así mesmo, os líquidos obtidos da maceración poden utilizarse para uso tópico, como ungüento.

2.- PROPIEDADES

Hai un gran número de plantas que teñen varias propiedades e que poden servir, ao mesmo tempo, para facer unha boa dixestión e para calmar os nervios. En cambio hai arbustos e follas de árbores que só son recomendables para unha finalidade concreta.

As propiedades máis comúns que presentan as plantas que usamos como medicinais son:

DIURÉTICAS
Estas plantas favorecen a fabricación dos ouriños . Son boas para os enfermos do ril. Un exemplo deste tipo de planta é a cola de cabalo.

RELAXANTES
Serven a relaxar a musculatura e actúan como sedante. Son recomendábeis para persoas que padecen trastornos nerviosos.
Dentro deste grupo están: as follas de laranxeira e a valeriana.

EXPECTORANTES
Axudan a expulsar as mucosas e a sucidade acumulada nos pulmóns e as vías respiratorias. Un exemplo é o anís estrelado.

DIXESTIVAS
A macela é quizais a planta dixestiva máis coñecida pero non a única, tamén o tomiño é outro exemplo.

ANTIINFLAMATORIAS
Rebaixan a inchazón cando, por infección ou contusión, se produce un avultamento que provoca dor. Unha planta con esta acción é o romeu.

CARMINATIVAS
Estas plantas axudan a expulsar os gases intestinais. O fiúncho, o comiño son exemplos emblemáticos.

ASTRINXENTE
Secan en constrinxen a pel e as mucosas. Os preparados inxeridos por vía oral teñen efectos antidiarreicos e tamén soen ser antihemorráxicos.

DEPURATIVAS
Estas plantas favorecen a eliminación das sustancias tóxicas que circulan polo sangue, xa sexan de orixe externa (contaminantes químicos) ou producidas polo propio organismo, coma os residuos do metabolismo das proteínas ( por exemplo, ácido úrico e urea). A eliminación destas toxinas lévase a cabo a través dos ouriños, a suor e o fígado. As plantas depurativas acostuman a ser diuréticas e sudoríparas.